Gmina Puńsk wspólnie z Centrum Kultury Lazdijai rozpoczęła realizację projektu pt. „Development of the Yotvingians road on the Lithuanian-Polish border”, Nr LTPL00257 („Rozwój szlaku Jaćwingów na granicy polsko-litewskiej”) dofinansowanego przez Unię Europejską w ramach Programu INTERREG Lieuva-Polska 2021-2027.

Głównym celem projektu jest stworzenie i rozwój szlaku „Droga Jaćwingów” oraz wdrożenie wspólnych działań w celu zwiększenia zrównoważonej turystyki, udziału społeczności i postępu regionalnego poprzez rozpowszechnianie dziedzictwa kulturowego Jaćwingów. W ten sposób rewitalizacja tego dziedzictwa kulturowego poprzez kreatywne i kulturalne inicjatywy zwiększy wartość dziedzictwa Jaćwingów, dostarczając nowej wiedzy specjalistom ds. turystyki i pracownikom kultury.

Materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe Jaćwingów stanowi integralną część kultury regionu transgranicznego. Pomimo indywidualnego pielęgnowania jaćwieskiej tożsamości, każdy z partnerów projektu, poprzez wspólne działania, dąży do stworzenia transgranicznego szlaku turystyki kulturowej skoncentrowanego na tematyce jaćwieskiej. Rozwój tematu Jaćwieży w kontekście międzynarodowego szlaku polsko-litewskiego ma pozytywny wpływ na rozwój regionu przygranicznego, zrównoważony rozwój turystyki i dobrobyt gospodarczy. Jednym z najważniejszych kryteriów trwałości szlaku kulturowego jest partnerstwo i jego ciągłe wzmacnianie.

Aby osiągnąć ten cel, działania podzielono na następujące obszary: odkrywanie, tworzenie, rozwój i dzielenie się (discover, create, develop, share).

W ramach działań „Odkrywanie” pracownicy turystyki i kultury, a także historycy z regionu transgranicznego będą dzielić się doświadczeniami, zdobywać nową wiedzę i wykorzystywać ją do tworzenia szlaku Drogi Jaćwingów składającego się z 50 obiektów. Analiza różnych map, spotkania z historykami, odkrywanie i odwiedzanie miejsc przyczynią się do stworzenia wysokiej jakości szlaku kulturowego i podkreślenia autentyczności przygranicznych atrakcji turystycznych.

Po ukończeniu mapy drogowej Yotvingians, faza „ Tworzenie” ma na celu przekształcenie jej w doświadczenia, które można zarezerwować dla turystów. W związku z tym planowane jest stworzenie nowych programów edukacyjnych i gier. Centrum Kultury Lazdijai w Centrum Rzemiosła Rudamina opracuje program plenerowy „Sekrety kuchni Jaćwingów” i trzy interaktywne gry, aby zbadać tożsamość Jaćwingów przy użyciu nowych technologii. Gmina Puńsk stworzy program edukacyjny o nazwie „Talizman szczęścia Jaćwingów”.

Większość realizacji projektu zostanie poświęcona działaniom „Rozwijaj”, ponieważ odgrywają one kluczową rolę w rozwoju Drogi Jaćwingów. Rozwijane będą różne wydarzenia i działania kulturalne w celu zwiększenia wartości jaćwieskiej tożsamości i dziedzictwa. Centrum Kultury Lazdijai i gmina Puńsk wspólnie zrealizują 5 nowych wydarzeń. Programy edukacyjne i spotkania pracowników branży turystycznej i kulturalnej odbędą się w przestrzeniach doświadczalnych stworzonych w ramach tego projektu. Podróżujące Centrum Rzemiosła zostanie stworzone przez gminę Puńsk. Przestrzeń Doświadczeń Jaćwingów zostanie zaaranżowana w Centrum Rzemiosła Rudamina Centrum Kultury Lazdijai. Uznając, że szlak kulturowy to coś więcej niż mapa - to wciągające doświadczenie - działania „ Podziel się” odgrywają kluczową rolę. Obejmuje to komunikację i inicjatywy po zakończeniu projektu. Kluczowym zadaniem jest stworzenie elektronicznej strony internetowej szlaku kulturowego, zawierającej interaktywną mapę. Partnerzy wspólnie zaplanowali trwałe działania komunikacyjne nawet po zakończeniu projektu.

Podsumowując, Droga Jaćwingów jest zasadniczo skoncentrowana na relacjach i współpracy. W związku z tym poszczególni partnerzy nie byliby w stanie samodzielnie zrealizować takiego projektu. Biorąc pod uwagę różnorodne grupy docelowe, w tym turystów przygranicznych, pracowników kultury, rzemieślników, organizacje pozarządowe, małe firmy i społeczności lokalne, współpraca staje się niezbędna. Po wykonaniu wstępnych prac przygotowawczych potencjał przyszłego rozwoju Drogi Jaćwingów jest jeszcze bardziej obiecujący. Inicjatywy będą koncentrować się na rozbudowie jaćwieskich centrów wiedzy, generowaniu dodatkowych produktów kulturalnych i potencjalnym ustanowieniu międzynarodowego europejskiego szlaku plemiennego Bałtyku.

Czas trwania projektu: 12 miesięcy (od 01.12.2024 do 30.11.2025)

Partner Wiodący – Centrum Kultury Lazdijai

Partner 2 – Gmina Puńsk

Całkowity budżet projektu:  154 848,96 EUR

Dofinansowanie z ERDF 80% tj. 123 879,16 EUR

Wkład własny 20% tj. 30 969,80 EUR

Budżet Gminy Puńsk: 77 040,18 EUR

Dofinansowanie z ERDF 80% tj. 61 632,14 EUR

Wkład własny 20% tj. 15 408,04 EUR

___________________________________________________________________________________________________________

____________________________________________________________________________________________________________

Tłumaczenie na język polski artykułu umieszczonego w czasopiśmie "Aušra" nr 7 (920), 1-15.04.2025

Koszt artykułu został sfinansowany w ramach projektu nr LTPL00257 pt. „Development of the Yotvingians road on the Lithuanian-Polish border”

"Gmina Puńsk wspólnie z Centrum Kultury Lazdijai rozpoczęła realizację projektu pt. „Development of the Yotvingians road on the Lithuanian-Polish border”, Nr LTPL00257 („Rozwój szlaku Jaćwingów na granicy polsko-litewskiej”) w ramach Programu INTERREG Lietuva-Polska 2021-2027. Głównym celem projektu jest stworzenie i rozwój szlaku „Droga Jaćwingów” oraz wdrożenie wspólnych działań w celu zwiększenia zrównoważonej turystyki, udziału społeczności i postępu regionalnego poprzez rozpowszechnianie dziedzictwa kulturowego Jaćwingów. W ten sposób rewitalizacja tego dziedzictwa kulturowego poprzez kreatywne i kulturalne inicjatywy zwiększy wartość dziedzictwa Jaćwingów, dostarczając nowej wiedzy specjalistom ds. turystyki i pracownikom kultury.

Materialne i niematerialne dziedzictwo kulturowe Jaćwingów stanowi integralną część kultury regionu transgranicznego. Pomimo indywidualnego pielęgnowania jaćwieskiej tożsamości, każdy z partnerów projektu, poprzez wspólne działania, dąży do stworzenia transgranicznego szlaku turystyki kulturowej skoncentrowanego na tematyce jaćwieskiej. Rozwój tematu Jaćwieży w kontekście międzynarodowego szlaku polsko-litewskiego ma pozytywny wpływ na rozwój regionu przygranicznego, zrównoważony rozwój turystyki i dobrobyt gospodarczy. Jednym z najważniejszych kryteriów trwałości szlaku kulturowego jest partnerstwo i jego ciągłe wzmacnianie.

Aby osiągnąć ten cel, działania podzielono na następujące obszary: odkrywanie, tworzenie, rozwój i dzielenie się (discover, create, develop, share).

W ramach działań „Odkrywanie” zostały zorganizowane warsztaty kreatywne składające się z dwóch części. Pierwsza część, w dniach 27-28 lutego, została zorganizowana przez Centrum Kultury Lazdijai i odbyła się na Litwie, natomiast druga część, w dniach 26-27 marca, odbyła się w Polsce i została zorganizowana przez gminę Puńsk. Podczas warsztatów pracownicy turystyki i kultury, a także historycy z regionu transgranicznego dzielili się swoimi doświadczeniami, zdobywali nową wiedzę, odkrywali i odwiedzali różne miejsca i kopce jaćwieskie. Celem jest odkrycie, wybranie i stworzenie „Drogi Jaćwingów”składającej się z 50 miejsc.

Po ukończeniu mapy drogowej, faza „Tworzenie” ma na celu przekształcenie jej w doświadczenia, które można zarezerwować dla turystów. W związku z tym planowane jest stworzenie nowych programów edukacyjnych i gier. Centrum Kultury Lazdijai w Centrum Rzemiosła Rudamina opracuje program plenerowy „Sekrety kuchni Jaćwingów” i trzy interaktywne gry, aby zbadać tożsamość Jaćwingów przy użyciu nowych technologii. Gmina Puńsk stworzy program edukacyjny o nazwie „Talizman szczęścia Jaćwingów”.

Większość realizacji projektu zostanie poświęcona działaniom „Rozwijaj”, ponieważ odgrywają one kluczową rolę w rozwoju Drogi Jaćwingów. Rozwijane będą różne wydarzenia i działania kulturalne w celu zwiększenia wartości jaćwieskiej tożsamości i dziedzictwa. Centrum Kultury Lazdijai i gmina Puńsk wspólnie zrealizują 5 nowych wydarzeń. 24 maja odbędzie się wydarzenie artystyczne „Jaćwingowie – droga wojownika”, 14 czerwca jednodniowy festiwal żywej historii „Duch Jaćwieży”, a 20 września - festiwal ognia „Dzień Jedności Bałtyckiej”. Wszystkie trzy wydarzenia odbędą się w osadzie jaćwiesko-pruskiej w Oszkiniach, w gminie Puńsk. Pozostałe dwa wydarzenia - festiwal-obóz dla dzieci „Powrót do historycznej przeszłości”w dniach 15-18 maja oraz festiwal światła i magii „Opowieści Jaćwieskie”w dniach 19-21 września - zostaną zorganizowane na Litwie.

Programy edukacyjne i spotkania pracowników branży turystycznej i kulturalnej odbędą się w przestrzeniach doświadczalnych stworzonych w ramach tego projektu. Podróżujące Centrum Rzemiosła zostanie stworzone przez gminę Puńsk. Przestrzeń doświadczeń Jaćwingów zostanie zaaranżowana w Centrum Rzemiosła Rudamina Centrum Kultury Lazdijai.

Uznając, że szlak kulturowy to coś więcej niż mapa - to wciągające doświadczenie - działania „Podziel się” odgrywają kluczową rolę. Obejmuje to komunikację i inicjatywy po zakończeniu projektu. Kluczowym zadaniem jest stworzenie elektronicznej strony internetowej szlaku kulturowego, zawierającej interaktywną mapę. Partnerzy wspólnie zaplanowali trwałe działania komunikacyjne nawet po zakończeniu projektu.

            Podsumowując, Droga Jaćwingów jest zasadniczo skoncentrowana na relacjach i współpracy. W związku z tym poszczególni partnerzy nie byliby w stanie samodzielnie zrealizować takiego projektu. Biorąc pod uwagę różnorodne grupy docelowe, w tym turystów przygranicznych, pracowników kultury, rzemieślników, organizacje pozarządowe, małe firmy i społeczności lokalne, współpraca staje się niezbędna. Po wykonaniu wstępnych prac przygotowawczych potencjał przyszłego rozwoju Drogi Jaćwingów jest jeszcze bardziej obiecujący. Inicjatywy będą koncentrować się na rozbudowie jaćwieskich centrów wiedzy, generowaniu dodatkowych produktów kulturalnych i potencjalnym ustanowieniu międzynarodowego europejskiego szlaku plemion Bałtyku.

Czas trwania projektu: 12 miesięcy (od 01.12.2024 do 30.11.2025)

Partner Wiodący – Centrum Kultury Lazdijai

Partner 2 – Gmina Puńsk

Całkowity budżet projektu:  154 848,96 EUR

Dofinansowanie z ERDF 80% tj. 123 879,16 EUR

Wkład własny 20% tj. 30 969,80 EUR"

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________